Η τελευταία Θεία Λειτουργία
Η ημέρα είχε σχεδόν τελειώσει. Ήδη τα πλήθη κινούνταν προς τη μεγάλη εκκλησία της Αγίας Σοφίας. Κατά τους προηγούμενους πέντε μήνες κανείς ευσεβής Έλληνας δεν είχε περάσει τις πύλες της για να ακούσει τη Θεία Λειτουργία που είχε μιανθεί από τους Λατίνους και τους εξωμότες. Αλλά εκείνο το απόγευμα η πίκρα τερματίστηκε. Σχεδόν κανένας πολίτης, εκτός από τους στρατιώτες στα τείχη, δεν έμεινε μακριά από αυτή την απελπισμένη λειτουργία ικεσίας. Ιερείς που θεωρούσαν την ένωση με τη Ρώμη θανάσιμο αμάρτημα προσήλθαν τώρα στο Ιερό για να λειτουργήσουν μαζί με τους ενωτικούς αδελφούς τους. Εκεί ήταν ο καρδινάλιος και, στο πλευρό του, επίσκοποι που ποτέ δεν θα αναγνώριζαν την εξουσία του. Όλος ο κόσμος είχε έλθει να εξομολογηθεί και να κοινωνήσει, χωρίς να ενδιαφέρεται εάν τη μετάληψη θα έδινε Ορθόδοξος ή Καθολικός. Δίπλα στους Έλληνες ήταν Ιταλοί και Καταλανοί. Τα χρυσά ψηφιδωτά, με τις εικόνες του Χριστού και των αγίων Του, όπως και των αυτοκρατόρων και των αυτοκρατειρών, λαμποκοπούσαν στο φως χιλίων λαμπάδων και καντηλιών. Από κάτω τους για τελευταία φορά οι ιερείς με τα εξαίσια άμφιά τους κινούνταν στον επίσημο ρυθμό της λειτουργίας. Αυτή τη στιγμή υπήρχε ένωση στην εκκλησία της Κωνσταντινούπολης.
👉 Από το βιβλίο του Στήβεν Ράνσιμαν, Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης, Εκδόσεις Παπαδήμα, Αθήνα, 2010.
![]() |
Steven Runciman (1965) The Fall of Constantinople |