Απόψεις επιστημόνων για τη συνύπαρξη επιστήμης και θρησκείας
![]() |
Συνύπαρξη επιστήμης και θρησκείας [ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ] |
Ὁ Francis Collins, διάσημος γενετιστής, ἐπικεφαλῆς ἐπὶ 15ετία τοῦ δημόσιου προγράμματος ἀποκωδικοποίησης τοῦ ἀνθρωπίνου γονιδιώματος, γράφει στὸ βιβλίο του The Language of God (2006) [στα ελληνικά κυκλοφορήθηκε το 2009 μὲ τίτλο Ἡ γλώσσα τοῦ Θεοῦ]:
![]() |
The Language of God: A Scientist Presents Evidence for Belief |
«Ἡ ἐπιστήμη νομιμοποιεῖται μόνο νὰ ἐρευνᾶ τὸ φυσικὸ κόσμο. Εἴτε ἀνιχνεύοντας τὴ δομὴ τοῦ ἀτόμου, τὴ φύση τοῦ σύμπαντος, ἢ τὴν ἀκολουθία τοῦ DNA στὸ ἀνθρώπινο γονίδιο, ἡ ἐπιστημονικὴ μέθοδος εἶναι ὁ μόνος ἀξιόπιστος δρόμος γιὰ νὰ βροῦμε τὴν ἀλήθεια γιὰ τὰ φυσικὰ φαινόμενα. Ναί, μπορεῖ πειράματα νὰ ἀποτυγχάνουν θεαματικά, ἑρμηνεία πειραμάτων μπορεῖ νὰ εἶναι σφαλερή, καὶ ἡ ἐπιστήμη μπορεῖ νὰ κάνει λάθη. Ἀλλὰ ὁ χαρακτήρας τῆς ἐπιστήμης εἶναι αὐτοδιορθωτικός. Καμία μεγάλη πλάνη δὲν μπορεῖ νὰ παραμείνει γιὰ πολὺ καιρό, μπροστὰ στὴν προοδευτικὴ αὔξηση τῆς γνώσης» (👉 σελ. 196).
«Στὸν 21ο αἰῶνα, σὲ μιὰ κοινωνία ὅλο καὶ περισσότερο τεχνολογική, μαίνεται μιὰ μάχη γιὰ τὶς καρδιὲς καὶ τὰ μυαλὰ τῶν ἀνθρώπων. Πολλοὶ ὑλιστές, ἀναφέροντας θριαμβευτικὰ τὶς προόδους τῆς ἐπιστήμης στὸ νὰ κλείνει τὰ χάσματα τῆς γνώσης μας γιὰ τὴ φύση, δηλώνουν ὅτι ἡ πίστη στὸ Θεὸ εἶναι μιὰ ξεπερασμένη δεισιδαιμονία καὶ καλὰ θὰ κάνουμε νὰ τὴν ἀπορρίψουμε καὶ νὰ προχωρήσουμε. Πολλοὶ ποὺ πιστεύουν στὸ Θεό, βέβαιοι ὅτι ἡ ἀλήθεια ποὺ ἀντλοῦν ἀπὸ πνευματικὴ ἐμβάθυνση εἶναι πιὸ μόνιμης ἀξίας ἀπ’ ὅ,τι οἱ ἀλήθειες ἀπὸ ἄλλες πηγές, βρίσκουν τὶς προόδους τῆς ἐπιστήμης καὶ τῆς τεχνολογίας σὰν ἐπικίνδυνες καὶ ἀναξιόπιστες. Οἱ θέσεις σκληρύνονται. Οἱ φωνὲς γίνονται πιὸ διαπεραστικές. Θὰ γυρίσουμε τὶς πλάτες μας στὴν ἐπιστήμη γιατὶ θεωρεῖται ὡς ἀπειλὴ γιὰ τὸν Θεό, ἐγκαταλείποντας ὅλη τὴν προοπτικὴ τῆς προόδου στὴν κατανόησή μας γιὰ τὴ φύση καὶ στὴν ἐφαρμογή της γιὰ τὴν ἀνακούφιση τοῦ πόνου καὶ τὴν καλυτέρευση τῆς ἀνθρωπότητας; Ἀπὸ τὸ ἄλλο μέρος, θὰ γυρίσουμε τὶς πλάτες στὴν πίστη, συμπεραίνοντας ὅτι ἡ ἐπιστήμη ἔχει κάνει πιὰ περιττὴ τὴν πνευματικὴ ζωή, καὶ ὅτι τὰ παραδοσιακὰ θρησκευτικὰ σύμβολα μποροῦν τώρα νὰ ἀντικατασταθοῦν μὲ γκραβοῦρες τῆς διπλῆς ἕλικας στοὺς βωμούς μας; Καὶ οἱ δύο αὐτὲς ἐπιλογὲς εἶναι βαθιὰ ἐπικίνδυνες. Καὶ οἱ δύο ἀρνοῦνται τὴν ἀλήθεια. Καὶ οἱ δύο θὰ μειώσουν τὴν εὐγένεια τοῦ ἀνθρώπινου εἴδους. Καὶ οἱ δύο θὰ εἶναι καταστροφικὲς γιὰ τὸ μέλλον μας. Καὶ εἶναι καὶ οἱ δύο περιττές. Ὁ Θεὸς τῆς Βίβλου εἶναι ἐπίσης ὁ Θεὸς τοῦ γονιδιώματος. Μπορεῖ νὰ λατρεύεται στὴν Ἐκκλησία ἢ στὸ Ἐργαστήριο. Ἡ δημιουργία Του εἶναι μεγαλοπρεπής, ἐπιβλητική, περίπλοκη καὶ ὄμορφη - καὶ δὲν μπορεῖ νὰ μπεῖ σὲ πόλεμο μὲ τὸν ἑαυτό της. Μόνο ἐμεῖς οἱ ἀτελεῖς ἄνθρωποι μποροῦμε νὰ ἀνοίγουμε τέτοιες διαμάχες. Καὶ μόνο ἐμεῖς μποροῦμε νὰ τὶς πάψουμε» (👉 σελ. 183-184).
«Εἶναι καιρὸς νὰ σημάνουμε μιὰ ἀνακωχὴ σ’ αὐτὸν τὸν κλιμακούμενο πόλεμο ἀνάμεσα στὴν ἐπιστήμη καὶ τὴ θρησκεία. Ὁ πόλεμος δὲν ἦταν ποτὲ ἀναγκαῖος. Ὅπως τόσοι πολλοὶ κοσμικοὶ πόλεμοι, αὐτὸς ξεσηκώθηκε καὶ ἐντατικοποιήθηκε ἀπὸ ἐξτρεμιστὲς καὶ τῶν δύο πλευρῶν ποὺ σήμαναν συναγερμοὺς καὶ προέβλεπαν ἐπικείμενη καταστροφὴ ἂν δὲν ἐξαφανιζόταν ἡ ἄλλη πλευρά. Ἡ ἐπιστήμη δὲν ἀπειλεῖται ἀπὸ τὸ Θεό, ἐνθαρρύνεται. Ὁ Θεὸς μὲ κάθε βεβαιότητα δὲν ἀπειλεῖται ἀπὸ τὴν ἐπιστήμη. Αὐτὸς τὴν ἔκανε δυνατή. Λοιπὸν ἂς ἀναζητήσουμε μαζὶ νὰ βροῦμε τὸ στέρεο ἔδαφος γιὰ μιά, διανοητικὰ καὶ πνευματικά, ἱκανοποιητικὴ σύνθεση ὅλων τῶν μεγάλων ἀληθειῶν. Αὐτὴ ἡ ἀρχαία πατρίδα τῆς λογικῆς καὶ τῆς λατρείας δὲν κινδύνευσε ποτὲ νὰ καταρρεύσει. Αὐτὸ δὲν θὰ συμβεῖ ποτέ. Κάνει νεῦμα σὲ ὅλους τοὺς εἰλικρινεῖς ἀναζητητὲς τῆς ἀλήθειας νὰ ἔλθουν νὰ κατοικήσουν ἐκεῖ. Ἀπαντῆστε σ’ αὐτὴν τὴν κλήση. Ἀφῆστε τὶς διαμάχες. Οἱ ἐλπίδες μας, οἱ χαρές μας καὶ τὸ μέλλον τοῦ κόσμου μας ἐξαρτῶνται ἀπὸ αὐτό» (👉 σελ. 201).
🔬 Ὁ Carlo Rubbia (βραβεῖο Nobel Φυσικῆς - 1984 - γιὰ τὴν ἀνακάλυψη τῶν θεμελιωδῶν σωματιδίων W καὶ Z, ποὺ πιστοποιοῦν τὴν ἑνοποίηση τῶν ἠλεκτρομαγνητικῶν μὲ τὶς ἀσθενεῖς ἀλληλεπιδράσεις):
«Σὰν ἐπιστήμονας–ἐρευνητής, εἶμαι πολὺ ἐντυπωσιασμένος ἀπὸ τὴν τάξη καὶ τὴν ὀμορφιὰ ποὺ βρίσκω στὸ σύμπαν καὶ μέσα στὰ ὑλικὰ ἀντικείμενα. Καὶ σὰν παρατηρητὴς τῆς φύσεως, δὲν μπορῶ νὰ ἀγνοήσω τὴν ἰδέα ὅτι ὑπῆρξε ἀνώτερη τάξη πρὶν ὑπάρξουν τὰ πράγματα... Αὐτὸ συνομολογεῖ τὴν ὕπαρξη μιᾶς διάνοιας (intelligence) σὲ ἀνώτερο ἐπίπεδο, πέρα ἀπὸ τὴν ὕπαρξη τοῦ ἴδιου τοῦ σύμπαντος» (👉Neue Zuricher Zeitung, Μάρτιος 1993).
🔭 Ὁ Stephen Hawking (διακεκριμένος Κοσμολόγος), ἀναφερόμενος στὴν παρατηρούμενη ἐξαιρετικὰ λεπτὴ ρύθμιση τῶν παραμέτρων γιὰ τὴν ἐξέλιξη τοῦ σύμπαντος εἶχε πεῖ:
«Εἶναι δύσκολο νὰ ἐξηγήσουμε γιατί τὸ σύμπαν ἄρχισε μὲ αὐτὸν ἀκριβῶς τὸν τρόπο, παρὰ μόνο ἂν τὸ ἀποδεχθοῦμε σὰν ἐνέργεια ἑνὸς Θεοῦ ποὺ σκόπευε νὰ δημιουργήσει ὄντα σὰν ἐμᾶς» (👉 A brief history of time, 1988, σελ. 144).