Extra Ecclesiam nulla salus

Η σχέση Εκκλησίας και κόσμου αναπαρίσταται με δύο ομόκεντρους κύκλους, από τους οποίους ο μικρότερος (ο εσωτερικός) είναι η Εκκλησία και ο μεγαλύτερος (ο εξωτερικός) είναι ο κόσμος. Κέντρο και των δύο είναι ο Χριστός, με τη διαφορά ότι η Εκκλησία έχει συνείδηση της θέσης του Χριστού ως κέντρου της, ενώ ο κόσμος δεν έχει αυτή τη συνείδηση. Αποστολή του εσωτερικού κύκλου, δηλαδή της Εκκλησίας, είναι να επεκτείνεται συνεχώς μέχρι να καλύψει όλο τον εξωτερικό κύκλο. Αυτό είναι βασικά έργο του Αγίου Πνεύματος, που συντελείται με τους εμπνευσμένους εργάτες της Εκκλησίας, οι οποίοι, συνεχίζοντας το έργο των πρώτων μαρτύρων και διακόνων του λόγου, φέρνουν το χριστιανικό ευαγγέλιο «ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς».

Η ιδέα της αναπαράστασης ανήκει στον Oscar Cullmann (Χριστός και χρόνος, Άρτος Ζωής, Αθήνα, ²1997), όπως τη μεταφέρει ο Ιωάννης Καραβιδόπουλος, Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη, Πουρναράς, Θεσσαλονίκη, ⁵2010, σελ. 208 [με τροποποιήσεις του κειμένου από τον συντάκτη του ιστολογίου].