Λειμὼν ἀμφιλαφής

Του Ντίνου Χριστιανόπουλου Ρόζα Εσκενάζυ (Αθήνα, 1932) Ωχ, πάλι χάθηκε η μισότρελη γριά μέσα στους δρόμους της απέραντης Αθήνας. Και πάλι ο μπασκίνας της θα πάρει σβάρνα, σαν τρελός, όλα τα τμήματα, μέχρι να την ανακαλύψει. Μονάχα τότε η καρδιά του θε ’  να  ’ ρθει στη θέση της . Θα τηνε φέρει στοργικά στο καλυβάκι της, κι εκεί θα προσπαθήσει να τη συνεφέρει, θα την ταΐσει, θα την ξεσκατώσει και θα τη βάλει σα μωρό να κοιμηθεί. Ήταν η φημισμένη τραγουδίστρια του ’30, η ντίβα του παλιού λαϊκού τραγουδιού. Σε όλα τα καταστήματα δίσκων και γραμμοφώνων, η μποέμικη εικόνα της (σαν καλλονή της μπελ-επόκ ) ξετρέλαινε τους μάγκες και τους βλάμηδες . Όλα δικά της: ο άντρας της πιασμένος έμπορος στη Σαλονίκη, ένας κουνιάδος της πολιτευτής, ο ένας  της   γιός αξιωματικός. Κι η Ρόζα , από καλωσύνες άλλο τίποτα : άρρωστες τραγουδίστριες να τις συμπαραστέκεται με χρήματα και γιατρικά, νέους εργάτες να τους βρίσκει θέση σε κανένα εργοστάσιο. Κάποτε, λίγα χρόνια πριν από τον π...

Γένεσις , κεφάλαιο Α΄ 1 Ἐν ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν [ Bereshit bara Elohim et hashamayim ve'et ha'aretz ]. 2 ἡ δὲ γῆ ἦν ἀόρατος καὶ ἀκατασκεύαστος, καὶ σκότος ἐπάνω τῆς ἀβύσσου, καὶ πνεῦμα Θεοῦ ἐπεφέρετο ἐπάνω τοῦ ὕδατος. 3 καὶ εἶπεν ὁ Θεός· γενηθήτω φῶς· καὶ ἐγένετο φῶς. 4 καὶ εἶδεν ὁ Θεὸς τὸ φῶς, ὅτι καλόν· καὶ διεχώρισεν ὁ Θεὸς τὸ φῶς, ὅτι καλόν· καὶ διεχώρισεν ὁ Θεὸς ἀνὰ μέσον τοῦ φωτὸς καὶ ἀνὰ μέσον τοῦ σκότους. 5 καὶ ἐκάλεσεν ὁ Θεὸς τὸ φῶς ἡμέραν καὶ τὸ σκότος ἐκάλεσε νύκτα. καὶ ἐγένετο ἑσπέρα καὶ ἐγένετο πρωΐ, ἡμέρα μία . 6 Καὶ εἶπεν ὁ Θεός· γενηθήτω στερέωμα ἐν μέσῳ τοῦ ὕδατος καὶ ἔστω διαχωρίζον ἀνὰ μέσον ὕδατος καὶ ὕδατος. καὶ ἐγένετο οὕτως. 7 καὶ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸ στερέωμα, καὶ διεχώρισεν ὁ Θεὸς ἀνὰ μέσον τοῦ ὕδατος, ὃ ἦν ὑποκάτω τοῦ στερεώματος, καὶ ἀναμέσον τοῦ ὕδατος τοῦ ἐπάνω τοῦ στερεώματος. 8 καὶ ἐκάλεσεν ὁ Θεὸς τὸ στερέωμα οὐρανόν. καὶ εἶδεν ὁ Θεός, ὅτι καλόν, καὶ ἐγένετο ἑσπέρα καὶ ἐγένετο πρωΐ, ἡμέρα δευτέρα . 9 Καὶ εἶπεν ὁ Θεό...

Κύκλος Ομιλιών Τμήματος Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης 2024-2025 με γενικό τίτλο: « Επιστήμη και Θρησκεία ». Κεντρικό Κτήριο ΕΚΠΑ, Προπύλαια, Πανεπιστημίου 30, Αμφιθέατρο «Ιωάννης Δρακόπουλος». Ώρα: 19:00-21:00. Πληροφορίες: Υπεύθυνος Διοργάνωσης, Αναπλ. Καθηγητής Πέτρος Μπούρας-Βαλλιανάτος, pbourasval[at]phs.uoa.gr .

Η πίστη στον Τριαδικό Θεό Το γεγονός της Πεντηκοστής είναι μία ακόμη φανέρωση του μυστηρίου του Θεού, που είναι τρισυπόστατος [τρεις υποστάσεις, δηλαδή τρία πρόσωπα ( υπόσταση = πρόσωπο ) ] . Ο Θεός είναι μία ουσία, αλλά τρία θεία Πρόσωπα . Τα τρία Πρόσωπα είναι μεταξύ τους « ὁμοούσια », έχουν δηλαδή « ὁμοῦ » (από κοινού) τη μία θεία ουσία. Είναι ίσα, ομότιμα και ισότιμα . Κάθε θείο Πρόσωπο είναι ολόκληρος και τέλειος Θεός. Ο Υιός « γεννᾶται » αιώνια από τον Πατέρα. Το Πνεύμα « ἐκπορεύεται » από τον Πατέρα. Ο Πατέρας είναι η αιώνια «πηγή» των δύο άλλων Προσώπων. Γι’ αυτό η Αγία Τριάδα είναι το μυστήριο των μυστηρίων. Μόνο στη θέωση προσεγγίζεται βιωματικά. Η αιώνια κοινωνία του Τριαδικού Θεού είναι το θεμέλιο της εκκλησιαστικής κοινωνίας, ως κοινωνίας αγίων. Όλοι οι άνθρωποι είμαστε « ομοούσιοι » μεταξύ μας (έχουμε την ίδια ουσία). Καλούμαστε όμως να γίνουμε και ισότιμοι και ίσοι , σε μια κοινωνία αληθινής αδελφοσύνης, χωρίς ταξικές διαφορές . Όλες οι διαφορές στην ανθρώπινη ...

[Η] χριστιανική ανθρωπολογία , που για μεγάλο διάστημα υπήρξε πλειοψηφικό ρεύμα στις δυτικές χώρες, απέδιδε απεριόριστη σημασία σε κάθε ανθρώπινη ύπαρξη, από τη σύλληψη μέχρι το θάνατο. Αυτή η σημασία πρέπει να συσχετίζεται με το γεγονός πως οι χριστιανοί πίστευαν στην ύπαρξη, στο εσωτερικό του ανθρώπινου σώματος, μιας ψυχής – ψυχής αθάνατης και προορισμένης να συνδεθεί εντέλει με τον Θεό. Υπό την επήρεια της προόδου στη βιολογία έμελλε ν’ αναπτυχθεί λίγο-λίγο, τον 19ο και τον 20ό αιώνα, μια υλιστική ανθρωπολογία , ριζικά διαφορετική στις παραδοχές της και πολύ πιο μετριοπαθής στις ηθικές επιταγές της. Από τη μια το έμβρυο , μικρή κυτταρική μάζα σε κατάσταση προοδευτικής διαφοροποίησης, δεν θεωρείτο αυτόνομη ατομική ύπαρξη παρά μονάχα με την προϋπόθεση ότι συγκεντρώνει κάποια κοινωνική συναίνεση (απουσία αναπηρικού γενετικού ελαττώματος, συμφωνία των γονέων). Από την άλλη, ο ηλικιωμένος , ένας σωρός από όργανα σε συνεχή κατάρρευση, δεν μπορούσε στην πραγματικότητα να διεκδικήσει το δικ...

  Φίοντορ Ντοστογιέφσκι : Το κρεμμυδάκι της γριάς 👉 [ Αδελφοί Καραμάζωφ , Β´, VII, 3 ] Μια φορά κι ένα καιρό, ζούσε μια κακιά γυναίκα, σωστή μέγαιρα . Πέθανε κι ούτε ένα καλό δεν είχε κάνει στη ζωή της. Την άρπαξαν το λοιπόν οι διαβόλοι και την πετάξανε στη φλογισμένη λίμνη. Τότε ο φύλακας-άγγελός της κάθισε και σκέφτηκε: Πρέπει να θυμηθώ καμιά καλοσύνη της , για να πάω να την πω στο Θεό . Θυμήθηκε, και μια και δυο πάει και λέει στο Θεό: Αυτή , του λέει , έβγαλε ένα κρεμμυδάκι φρέσκο απ’ το περιβόλι και το ‘δωσε σε μια ζητιάνα . Κι ο Θεός απαντάει: Πάρε λοιπόν το ίδιο εκείνο κρεμμυδάκι , και πήγαινε πάνω απ’ τη λίμνη . Βάστα το κρεμμυδάκι απ’ τη μια άκρη κι ας πιαστεί αυτή απ’ την άλλη. Τότε τράβα την . Αν τα καταφέρεις να την τραβήξεις απ’ τη λίμνη , τότε ας πάει στον Παράδεισο . Όμως , αν σπάσει το κρεμμυδάκι , θα πει πως καλά είναι εκεί που είναι . Έτρεξε ο άγγελος στη γυναίκα και της λέει: Πιάσου γερά απ’ το κρεμμυδάκι και γω θα σε τραβήξω . Κι άρχισε να την τραβάει πρ...

Νίκος Καββαδίας Ο ἱ προσευχ ὲ ς τ ῶ ν ναυτικ ῶ ν ( ἀ πὸ τὴ συλλογὴ  Μαραμποὺ  το ῦ 1933 ) Ο ἱ Γιαπωνέζοι ναυτικοί, προτο ῦ ν ὰ κοιμηθο ῦ ν, βρίσκουν στ ὴ ν πλώρη μία γωνι ὰ πο ὺ δ ὲ ν πηγαίνουν ἄ λλοι κι ὥ ρα πολλ ὴ προσεύχονται, βουβοί, γονατιστο ὶ μπρ ὸ ς σ ᾿ ἕ να Βούδα κίτρινο πο ὺ σκύβει τ ὸ κεφάλι. Κάτι μακρι ὰ ὡ ς τ ὰ πόδια τους φορώντας νυχτικά, μασώντας ο ἱ ὠ χροκίτρινοι μικρο ὶ   Κινέζοι ρύζι, προφέρουνε μ ὲ τ ὴ ν ψιλ ὴ φωνή τους προσευχ ὲ ς κοιτάζοντας μία χάλκινη παγόδα  πο ὺ καπνίζει. Ο ἱ Κούληδες  μ ὲ τ ὴ βαρι ὰ ὠ χροκίτρινη μορφ ὴ βαστ ᾶ ν σκυφτο ὶ τ ὰ γόνατα κοιτώντας πάντα κάτου, κι ο ἱ Ἀ ράπηδες σιγοκουν ᾶ ν τ ὸ σ ῶ μα ρυθμικά, κατάρες μουρμουρίζοντας ἐ νάντια το ῦ θανάτου. Ο ἱ Ε ὐ ρωπα ῖ οι τ ὰ χέρια τους κρατώντας ἀ νοιχτά, ἐκστατικὰ  προσεύχονται γεμάτοι ἀ π ὸ ἱ κεσία , κα ὶ ψάλλουνε καθολικ ὲ ς ᾠ δ ὲ ς μουρμουριστά, πο ὺ ἐ μάθαν ὅ ταν πήγαιναν μικρο ὶ στ ὴ ν ἐ κκλησία. Κα ὶ ο ἱ Ἕ λληνες , μ ὲ ...

George Kordis : Prayer . Digital Painting. Giclee print 1/5. 60x130 cm. 2019 Ήταν ένας γεράκος που συνήθιζε να περνά κάθε μέρα πολλή ώρα μέσα στην εκκλησία. Οι φίλοι του μια μέρα τον ρώτησαν. Μα τι κάνεις; Προσεύχομαι , είπε εκείνος. Θα πρέπει να ᾽ χεις πολλά να ζητήσεις απ’ τον Θεό . Δεν ζητώ τίποτε από τον Θεό . Και τι κάνεις τόσες ώρες στην εκκλησία; Κι ο γέροντας απάντησε: « Απλώς κάθομαι και Τον κοιτάζω. Κι ο Θεός κοιτάζει εμένα ». Στα δώδεκα χρόνια μου, μου φάνηκε μάλλον καλός αυτός ο ορισμός της προσευχής . Απλώς κάθομαι και κοιτάζω τον Θεό και με κοιτάζει κι Αυτός. Προσευχή δεν σημαίνει κατ’ ανάγκην ότι ζητώ πράγματα, παρόλο που μπορεί να είναι κι αυτό. Ούτε σημαίνει ότι χρησιμοποιώ οπωσδήποτε λέξεις. Βασικά, προσευχή σημαίνει επίγνωση του Θεού . Ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης μιλά για την προσευχή με την έννοια της παρουσίας. Επίγνωση του Θεού. Συνειδητοποιώ ότι είμαι μέσα στον Θεό κι ο Θεός είναι μέσα μου. Και αυτό τα περικλείει όλα. Γι’ αυτό και ο Απόστολος Παύλος...

Μωσαϊκό στο σταυροθόλιο του πρεσβυτερίου του Αγίου Βιτάλιου στην Ραβέννα  (4ος-5ος αι.) Η ποιμαντική χαίρει εξαιρετικής εκτιμήσεως στον εκκλησιαστικό χώρο, μα το να κρατάς μικρό καλάθι είναι, κατά τη γνώμη μου, αρετή. Η ποιμαντική είναι πολύ περίεργη υπόθεση, σπουδαία και επικίνδυνη μαζί. Είναι σπουδαία γιατί σημαίνει φροντίδα , και είναι και επικίνδυνη, διότι φροντίδα από φροντίδα διαφέρει. Δεν θέλει πολύ, μια φροντίδα που ομνύει στο ενδιαφέρον για τον άλλον, να γίνει κεφαλοκλείδωμα ή αγκαλιά που κόβει την ανάσα! Η ποιμαντική λέει ότι βασίζεται στην βιβλική εικόνα του ποιμνίου και του ποιμένα . Η εικόνα αυτή (η οποία προφανώς παραπέμπει σε βιώματα και παραστάσεις των ποιμενικών κοινωνιών, στη συνάφεια των οποίων γράφτηκαν τα βιβλικά κείμενα) μιλά τρυφερά για την αφοσίωση του βοσκού στο κοπάδι του, για την οδήγηση των προβάτων σε τόπο με φρέσκο χόρτο και δροσερό νερό, για την άγρυπνη σκοπιά του τσοπάνη, για την μαχητική ετοιμότητά του να αποκρούσει τα θηρία και τους κλέφτες πο...