Sommersi e salvati

Αριστοτέλης: «τὸ γὰρ ἄρχειν καὶ ἄρχεσθαι οὐ μόνον τῶν ἀναγκαίων ἀλλὰ καὶ τῶν συμφερόντων ἐστί, καὶ εὐθὺς ἐκ γενετῆς ἔνια διέστηκε τὰ μὲν ἐπὶ τὸ ἄρχεσθαι τὰ δ’ ἐπὶ τὸ ἄρχειν. καὶ εἴδη πολλὰ καὶ ἀρχόντων καὶ ἀρχομένων ἔστιν […] ἐν ἅπασιν ἐμφαίνεται τὸ ἄρχον καὶ τὸ ἀρχόμενον, καὶ τοῦτο ἐκ τῆς ἁπάσης φύσεως ἐνυπάρχει τοῖς ἐμψύχοις […] ἀλλὰ μὴν ὅτι γε δεῖ τοὺς ἄρχοντας διαφέρειν τῶν ἀρχομένων, ἀναμφισβήτητον» [1].

Roberto Saviano: «Esistono i fottitori e i fottuti, null’altro. […] Comunque si nasca su questa terra, uomo o donna, si è divisi in queste due categorie. […] Si nasce fottuti o fottitori. Questi ultimi sanno fregare e i primi si fanno fregare» [2].

---

[1] Αριστοτέλης, Πολιτικά, 1· 7, 1254a-1254b· 1332b.

[2] Roberto Saviano, La paranza dei bambini, Feltrinelli, Μιλάνο, 2016, σελ. 119-120. Η Μαρία Οικονομίδου επιλέγει μια πιο ουδέτερη μετάφραση: «Δυνατοί και αδύναμοι» (Η τράτα των παιδιών, Πατάκης, Αθήνα, 2019, σελ. 157). Ο Antony Shugaar το αποδίδει με ακρίβεια στα αγγλικά: «The fuckers and the fucked» (The Piranhas: The Boy Bosses of Naples, Farrar, Straus, and Giroux, Νέα Υόρκη, 2018, σελ. 113).