Primo Levi: Πάσχα
Ποίημα του Ιταλοεβραίου Πρίμο Λέβι (1919-1987), δημοσιευμένο στην συλλογή Σε ώρα αβέβαιη [Ad ora incerta] με ημερομηνία 9 Απριλίου 1982, που περιέχει αναφορές και παραπομπές στο παραδοσιακό τελετουργικό του εβραϊκού πασχάλιου δείπνου (σεντέρ).
👉 Η μετάφραση στα ελληνικά, και ο σχολιασμός μέσω υπερσυνδέσμων, είναι του διαχειριστή του ιστολογίου.
 |
| Marc Chagall (1956) Le repas de la Pâque |
Πείτε μου: σε τι διαφέρει
Αυτό το βράδι από τα άλλα βράδια;
Σε τι, πείτε μου, διαφέρει
Αυτό το πάσχα από τα άλλα πάσχα;
Άναψε το κερί, άνοιξε διάπλατα την πόρτα
Να μπορεί να μπει ο οδοιπόρος,
Εθνικός ή Εβραίος:
Κάτω από τα κουρέλια ίσως κρύβεται ο προφήτης.
Αυτό το βράδι από τα άλλα βράδια;
Σε τι, πείτε μου, διαφέρει
Αυτό το πάσχα από τα άλλα πάσχα;
Άναψε το κερί, άνοιξε διάπλατα την πόρτα
Να μπορεί να μπει ο οδοιπόρος,
Εθνικός ή Εβραίος:
Κάτω από τα κουρέλια ίσως κρύβεται ο προφήτης.
Να μπει και να καθίσει μαζί μας,
Να ακούσει, να πιεί, να τραγουδήσει και να κάνει πάσχα.
Να φάει το ψωμί της θλίψης,
Αρνί, γλυκό χαροσέτ και πικρά χόρτα.
Αυτή είναι η νύχτα των διαφορών,
Όπου ο αγκώνας ακουμπάει στο τραπέζι
Γιατί το απαγορευμένο γίνεται κανόνας
Έτσι που το κακό να μεταφραστεί σε καλό.
Θα περάσουμε τη νύχτα αφηγούμενοι
Γεμάτοι θαυμασμό γεγονότα μακρινά,
Κι απ' το πολύ κρασί
Τα βουνά θα κουτουλούν σαν τα τραγιά.
Αυτή τη νύχτα ανταλλάσουν ερωτήσεις
Ο σοφός, ο ασεβής, ο άδολος και το νήπιο,
Κι ο χρόνος αναστρέφει την πορεία του,
Το σήμερα αναρρέει στο χθες,
Όπως ένα ποτάμι φραγμένο στις εκβολές του.
Καθένας από εμάς υπήρξε σκλάβος στην Αίγυπτο,
Μούσκεψε με ιδρώτα τα άχυρα και τον πηλό
Και πέρασε τη θάλασσα με στεγνά τα πόδια:
Να ακούσει, να πιεί, να τραγουδήσει και να κάνει πάσχα.
Να φάει το ψωμί της θλίψης,
Αρνί, γλυκό χαροσέτ και πικρά χόρτα.
Αυτή είναι η νύχτα των διαφορών,
Όπου ο αγκώνας ακουμπάει στο τραπέζι
Γιατί το απαγορευμένο γίνεται κανόνας
Έτσι που το κακό να μεταφραστεί σε καλό.
Θα περάσουμε τη νύχτα αφηγούμενοι
Γεμάτοι θαυμασμό γεγονότα μακρινά,
Κι απ' το πολύ κρασί
Τα βουνά θα κουτουλούν σαν τα τραγιά.
Αυτή τη νύχτα ανταλλάσουν ερωτήσεις
Ο σοφός, ο ασεβής, ο άδολος και το νήπιο,
Κι ο χρόνος αναστρέφει την πορεία του,
Το σήμερα αναρρέει στο χθες,
Όπως ένα ποτάμι φραγμένο στις εκβολές του.
Καθένας από εμάς υπήρξε σκλάβος στην Αίγυπτο,
Μούσκεψε με ιδρώτα τα άχυρα και τον πηλό
Και πέρασε τη θάλασσα με στεγνά τα πόδια:
Έτσι κι εσύ, ξένε.
Φέτος με φόβο και ντροπή,
Του χρόνου με αρετή και δικαιοσύνη.
Φέτος με φόβο και ντροπή,
Του χρόνου με αρετή και δικαιοσύνη.
9 Απριλίου 1982
 |
| Από τoν Β΄ τόμο των Απάντων του |
Πάσχα
Πείτε μου: σε τι διαφέρει
Αυτό το βράδι από τα άλλα βράδια;
Σε τι, πείτε μου, διαφέρει
Αυτό το πάσχα από τα άλλα πάσχα;
Άναψε το κερί, άνοιξε διάπλατα την πόρτα
Να μπορεί να μπει ο οδοιπόρος,
Εθνικός ή Εβραίος:
Κάτω από τα κουρέλια ίσως κρύβεται ο προφήτης.
Αυτό το βράδι από τα άλλα βράδια;
Σε τι, πείτε μου, διαφέρει
Αυτό το πάσχα από τα άλλα πάσχα;
Άναψε το κερί, άνοιξε διάπλατα την πόρτα
Να μπορεί να μπει ο οδοιπόρος,
Εθνικός ή Εβραίος:
Κάτω από τα κουρέλια ίσως κρύβεται ο προφήτης.
Να μπει και να καθίσει μαζί μας,
Να ακούσει, να πιεί, να τραγουδήσει και να κάνει πάσχα.
Να φάει το ψωμί της θλίψης,
Αρνί, γλυκό χαροσέτ και πικρά χόρτα.
Αυτή είναι η νύχτα των διαφορών,
Όπου ο αγκώνας ακουμπάει στο τραπέζι
Γιατί το απαγορευμένο γίνεται κανόνας
Έτσι που το κακό να μεταφραστεί σε καλό.
Θα περάσουμε τη νύχτα αφηγούμενοι
Γεμάτοι θαυμασμό γεγονότα μακρινά,
Κι απ' το πολύ κρασί
Τα βουνά θα κουτουλούν σαν τα τραγιά.
Αυτή τη νύχτα ανταλλάσουν ερωτήσεις
Ο σοφός, ο ασεβής, ο άδολος και το νήπιο,
Κι ο χρόνος αναστρέφει την πορεία του,
Το σήμερα αναρρέει στο χθες,
Όπως ένα ποτάμι φραγμένο στις εκβολές του.
Καθένας από εμάς υπήρξε σκλάβος στην Αίγυπτο,
Μούσκεψε με ιδρώτα τα άχυρα και τον πηλό
Και πέρασε τη θάλασσα με στεγνά τα πόδια:
Να ακούσει, να πιεί, να τραγουδήσει και να κάνει πάσχα.
Να φάει το ψωμί της θλίψης,
Αρνί, γλυκό χαροσέτ και πικρά χόρτα.
Αυτή είναι η νύχτα των διαφορών,
Όπου ο αγκώνας ακουμπάει στο τραπέζι
Γιατί το απαγορευμένο γίνεται κανόνας
Έτσι που το κακό να μεταφραστεί σε καλό.
Θα περάσουμε τη νύχτα αφηγούμενοι
Γεμάτοι θαυμασμό γεγονότα μακρινά,
Κι απ' το πολύ κρασί
Τα βουνά θα κουτουλούν σαν τα τραγιά.
Αυτή τη νύχτα ανταλλάσουν ερωτήσεις
Ο σοφός, ο ασεβής, ο άδολος και το νήπιο,
Κι ο χρόνος αναστρέφει την πορεία του,
Το σήμερα αναρρέει στο χθες,
Όπως ένα ποτάμι φραγμένο στις εκβολές του.
Καθένας από εμάς υπήρξε σκλάβος στην Αίγυπτο,
Μούσκεψε με ιδρώτα τα άχυρα και τον πηλό
Και πέρασε τη θάλασσα με στεγνά τα πόδια:
9 Απριλίου 1982
Περαιτέρω πληροφορίες:
- Margherita Carminati legge Pasqua di Primo Levi
- Sorgente di vita: Pasqua di Primo Levi - 06/04/2014
- Από ιστολόγιο στο Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο
- Από το ιστολόγιο «Αγάπη για τη Σιών»
- Commento di Roberto Rosano
- Commento di Rossana Rolando
- Translation into english by Luigia Sorrentino
- Γεώργιος Φίλιας: Σχέση Εβραϊκής και Χριστιανικής Λατρείας