Post

Consequentia mirabilis

Immagine
Γράφει ο Αριστοτέλης στον  Προτρεπτικό : « εἰ μὲν φιλοσοφητέον φιλοσοφητέον, καὶ εἰ μὴ φιλοσοφητέον φιλοσοφητέον πάντως ἄρα φιλοσοφητέον » [βλ. επίσης ΕΔΩ ]. Consequentia mirabilis  [2'] In a passage of his Protrepticus [ Προτρεπτικός ] mentioned by several ancient authors Aristotle wrote: εἰ μὲν φιλοσοφητέον φιλοσοφητέον, καὶ εἰ μὴ φιλοσοφητέον φιλοσοφητέον πάντως ἄρα φιλοσοφητέον (V. Rose, Aristotelis Fragmenta , 51. Cf. R. Walzer, Aristotelis Dialogorum Fragmenta , p. 22; W. D. Ross, Select Fragments of Aristotle , p. 27) . That is to say, ‘ If we ought to philosophise, then we ought to philosophise; and if we ought not to philosophise, then we ought to philosophise (i.e. in order to justify this view); in any case, therefore, we ought to philosophise ’ [Από το άρθρο του  William Kneale:  Aristotle and the Consequentia Mirabilis ] .

Επιστήμη, Φιλοσοφία, Θεολογία στα σχολικά βιβλία του Λυκείου

Immagine
Σχέσεις πίστης και επιστήμης Καταρχάς πρέπει να επισημάνουμε ότι δεν υπάρχει θέμα αντίθεσης ή σύγκρουσης μεταξύ τους. Πίστη και επιστήμη είναι δυο μεγάλα πνευματικά μεγέθη αλληλοσυμπληρούμενα και όχι αλληλοαποκλειόμενα. Είναι δυο εκδηλώσεις του ανθρώπινου πνεύματος που κινούνται σε διαφορετικά επίπεδα. Επιστήμη και θρησκεία έχουν αυτόνομες περιοχές ενδιαφερόντων και έρευνας∙ ανταποκρίνονται σε διαφορετικές αξιολογικές ροπές και ανάγκες της ενιαίας ανθρώπινης ύπαρξης. Η επιστήμη ερευνά τα μυστήρια της δημιουργίας, ασχολείται με το επιστητό , ενώ η θρησκεία ασχολείται με το μυστήριο του Δημιουργού, με μεταφυσικά δηλαδή ζητήματα   [ το υπεραισθητό ] . Είναι δύο κύκλοι εφαπτόμενοι ή και τεμνόμενοι, αλλά όχι ταυτιζόμενοι ή συγκρουόμενοι. Επομένως, η σχέση πίστης και επιστήμης δεν μπορεί να είναι αντιθετική ή εχθρική, αλλά διαλεκτική. Κι αυτό γιατί έχουν κοινή αφετηρία την πνευματική υπόσταση του ανθρώπου και ουσιαστικά στοχεύουν στην κατάκτηση της αλήθειας και την εξασφάλιση της ευτυχίας

Georges Lemaître / Ζωρζ Λεμαίτρ

Immagine
Ο αββάς Georges Lemaître ήταν Βέλγος αστρονόμος και φυσικός (1894-1966). Χειροτονήθηκε ιερέας το 1923 και, από τις αρχές της δεκαετίας του 1930, δίδαξε ως  καθηγητής Φυσικής στο Πανεπιστήμιο της Λουβέν. Ο Λεμαίτρ ανέπτυξε μια θεωρία για τη διαστολή του σύμπαντος, με βάση τη θεωρία της γενικής σχετικότητας του Άινσταϊν , και ήταν ο πρώτος που διατύπωσε την υπόθεση για την προέλευση του σύμπαντος (1931). Σύμφωνα με τη θεωρία του,  η ύλη αρχικώς θα περιέχονταν σε μια πολύ περιορισμένη περιοχή.  Ο ίδιος ο Λεμαίτρ αποκάλεσε τη θεωρία του αρχικά « υπόθεση του αρχέγονου ατόμου » και αργότερα « αρχή του κόσμου », ενώ έχει γίνει ευρύτερα γνωστή  ως  θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης  [ Big Bang ] . ΠΗΓΕΣ:  1  (μετάφραση με προσαρμογές),  2  (πρόσθετες πληροφορίες),  3  (ΙΕΠ)]. Βλ. επίσης το άρθρο του  Ηλία Μαγκλίνη: Ένας ταπεινός ιερέας (2018). Βλ. επίσης το άρθρο του Στέφανου Νικήτα,  Ζωρζ Λεμαίτρ: Ο ιερέας που απέδειξε ότι ο Αϊνστάιν έκανε λάθος (2023). Βλ. επίσης το δημοσίευμα: Georges Lemaît

Ανεξιθρησκία, ειδωλολατρία και άλλα θηλυκά σε -ία

Immagine
Τα θηλυκά ουσιαστικά σε – ία , – εία  → γράφονται με « ει » όταν προέρχονται από ρήμα , και με « ι » όταν προέρχονται από ουσιαστικό . Π.χ. ειδωλολατρ ί α , πρωτοπορ ί α κλπ. (και όχι σε - εία ), διότι προέρχονται από ουσιαστικά ( ειδωλολάτρης , πρωτοπόρος ) και όχι από ρήματα. Πιο συγκεκριμένα, όλα τα ουσιαστικά που προέρχονται από ρήματα σε - εύω / - εύομαι γράφονται με - ει - : λατρεύω > λατρ εί α, πορεύομαι > πορ εί α, καπηλεύομαι > καπηλ εί α [εκμεταλλεύομαι μια ιδεολογία, ένα ιδανικό, ένα πρόσωπο ηρωικό, σεβαστό ή με μεγάλο κύρος, για ιδιοτελείς σκοπούς που σχετίζονται κυρίως με τη δημόσια ζωή] . Οι λέξεις ωστόσο ειδωλολατρ ί α , πρωτοπορ ί α, πατριδοκαπηλ ί α και άλλες, που φαίνεται να έχουν β΄ συνθετικό αυτά τα ουσιαστικά, γράφονται με - ι -. Αυτό συμβαίνει διότι οι λέξεις αυτές δεν προέρχονται από σύνθεση (π.χ. πρώτος + πορεία ) αλλά είναι παρασύνθετες και προέρχονται από τα επίθετα ειδωλολάτρης , πρωτοπόρος , πατριδοκάπηλος κτλ. Λατρ εί α , αλλά αρχαιολατρ ί

Διαφορετικοί τύποι μαθήματος των Θρησκευτικών

Immagine
Κατηχητικό είναι ένα μάθημα που απευθύνεται αυτονοήτως σε ήδη πιστούς. Ομολογιακό είναι ένα μάθημα που επικεντρώνεται σε μια συγκεκριμένη πίστη, χωρίς να προϋποθέτει να ανήκει κάποιος σε αυτήν. Στην ελληνική δημόσια συζήτηση, ταυτίζονται οι όροι « ομολογιακό » και « κατηχητικό », αντιδιαστελλόμενοι σε ένα υποθετικό πλήρως « θρησκειολογικό » μάθημα, δήλαδή ένα μάθημα υποχρεωτικό, γνωσιοκεντρικού ή εγκυκλοπαιδικού χαρακτήρα, στο οποίο διδάσκονται με ισότιμο τρόπο και ουδετερότητα οι θρησκείες του κόσμου. Πληροφορίες από άρθρο του Σωτήρη Μητραλέξη : Το μάθημα των Θρησκευτικών στην Ευρωπαϊκή Ένωση   Σήμερα, είτε με το νέο πρόγραμμα σπουδών είτε με το παλαιό, το  μάθημα είναι ομολογιακό (δηλαδή: ούτε κατηχητικό ,   ούτε  θρησκειολογικό ) και κατ ’ επιλογήν (αφού η εξαίρεση από αυτό δεν επιφέρει καμία συνέπεια, σε αντίθεση φερειπείν με την Ιστορία ή τα Μαθηματικά). Τι θα προτείναμε εμείς; Αφ’ ης στιγμής το μάθημα δεν είναι κατηχητικό (δηλαδή ένα μάθημα το οποίο απευθύνεται σε πιστούς), αλλά

Η θέση του Μαθήματος των Θρησκευτικών στο σχολείο σήμερα

Immagine
Επιλογή γραπτών απαντήσεων μαθητών της Α΄ Λυκείου, οι οποίες έχουν υποστεί ελαφρά γλωσσική επεξεργασία και παρατίθενται με κάποιου είδους συνάφεια περιεχομένου, στο ερώτημα: Γιατί ( να ) κάνουμε Θρησκευτικά στο σχολείο ;  Τι  ( να ) μαθαίνουμε στο μάθημα αυτό; Ποια η θέση και   η χρησιμότητά του  στο σχολικό πρόγραμμα σπουδών ; Μάθημα των Θρησκευτικών Γιατί;

Απαλλαγή από φιλολογικό μάθημα σε Γυμνάσιο της Ιταλίας

Immagine
Σε Γυμνάσιο του Τρεβίζο Τρεβίζο  - πόλης που βρίσκεται 30 χιλιόμετρα βόρεια της Βενετίας -, μουσουλμάνοι μαθητές απαλλάχτηκαν από την παρακολούθηση του μαθήματος της Θείας Κωμωδίας του Δάντη , με αυθαίρετη πρωτοβουλία του καθηγητή τους, λόγω προσβολής της θρησκευτικής τους πίστης. Είναι σαν να λέμε ότι, σε Γυμνάσιο της Ελλάδας, δόθηκε απαλλαγή από τα μαθήματα της Οδύσσειας ή της Ιλιάδας του Ομήρου , για λόγους θρησκευτικής συνείδησης. Μια προφανής αιτιολόγηση: στο 28 ο άσμα της Κόλασης , του πρώτου μέρους της  Θείας Κωμωδίας   του Δάντη , ο Μωάμεθ περιγράφεται ως αιρετικός χριστιανός επίσκοπος που τιμωρείται ως σπορέας διχόνοιας και σχίσματος. Ο Υπουργός Παιδείας  της Ιταλίας χαρακτήρισε την ενέργεια «απαράδεκτη» και διέταξε έρευνα, η δε Διευθύντρια του Γυμνασίου δηλώνει ότι δεν ήξερε τίποτε για το θέμα, η ίδια δεν είχε εγκρίνει κάτι τέτοιο και προσπαθεί να ξεκαθαρίσει την κατάσταση με τους εμπλεκόμενους εκπαιδευτικούς. Gustave Doré : Ο Μωάμεθ στη Θεία Κωμωδία του Δάντη ( 1

Ὁ Ἐπιτάφιος τοῦ Χριστοῦ στὴ Σιένα

Immagine
  Duccio di Buoninsegna Maestà del Duomo di Siena  (1308 - 1311) La Deposizione di Gesù Ἀποκαθήλωση La Sepoltura di Gesù Ὁ ἐπιτάφιος θρῆνος Πάσχα μὲ τὸν  Ντοῦτσο  στὴ  Σιένα

Τὰ πάθη τοῦ Χριστοῦ στὴ Σιένα

Immagine
Duccio di Buoninsegna Maestà del Duomo di Siena  (1308 - 1311 ) Il tradimento di Giuda Ἡ   προδοσία τοῦ Ἰούδα   Cristo si separa dagli apostoli Ὅτε οἱ ἔνδοξοι μαθηταί... La preghiera nel Getsemani Ἡ   προσευχή ἐν Γεθσημανῇ Il bacio di Giuda   Τό   φίλημα τοῦ Ἰούδα Cristo davanti al Sommo sacerdote (Anna) e il triplice rinnegamento di Pietro  Ὁ Χριστὸς ἐνώπιον τοῦ Ἄννα καὶ ἡ τριπλὴ ἄρνηση τοῦ Πέτρου Cristo deriso  e  il pentimento di Pietro  Πρὶν ἀλέκτορα φωνῆσαι τρὶς ἀπαρνήσῃ με Cristo davanti a Caifa Ἀπό τόν Ἄννα στὸν Καϊάφα Cristo accusato dai farisei Οἱ κατηγορίες τῶν Φαρισαίων Cristo condotto da Pilato Ὁ Χριστὸς ἐνώπιον τοῦ Πιλάτου Cristo condotto da Erode Ὁ Χριστὸς ἐνώπιον τοῦ Ἡρώδη Cristo torna da Pilato Ὁ Χριστὸς ἐπιστρέφει ἐνώπιον τοῦ Πιλάτου Flagelazione τὰ ῥαπίσματα... Incoronazione di spine στέφανον ἐξ ἀκανθῶν... Pilato si lava le mani νίπτω τὰς χείρας μου... Via Crucis Ὁ Γολγοθὰς La Crocefissione Ἡ Σταύρωση Πάσχα μὲ τὸν  Ντοῦτσο  στὴ  Σιένα

Ὁ Μυστικὸς Δεῖπνος στὴ Σιένα

Immagine
  Duccio di Buoninsegna Maestà del Duomo di Siena  (1308 - 1311) La lavanda dei piedi Ὁ ἱερὸς νιπτὴρ L’Ultima Cena Ὁ Μυστικὸς Δεῖπνος Πάσχα μὲ τὸν  Ντοῦτσο  στὴ  Σιένα